การเน้น Emphasis |
![]() |
การเน้น หมายถึง การกระทำให้เด่นเป็นพิเศษกว่าธรรมดา
ในงานศิลปะจะต้องมี ส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือจุดใดจุดหนึ่ง ที่มีความสำคัญกว่าส่วนอื่น ๆ เป็นประธานอยู่ ถ้าส่วนนั้นๆ อยู่ปะปนกับส่วนอื่น ๆ และมีลักษณะเหมือน ๆ กัน ก็อาจถูกกลืน หรือ ถูกส่วนอื่นๆ ที่มีความสำคัญน้อยกว่าบดบัง หรือแย่งความสำคัญ ความน่าสนใจไปเสีย งานที่ไม่มีจุดสนใจ หรือประธาน จะทำให้ดูน่าเบื่อ เหมือนกับลวดลายที่ถูกจัดวางซ้ำกัน โดยปราศจากความหมาย หรือเรื่องราวที่น่าสนใจ ดังนั้น ส่วนนั้นจึงต้องถูกเน้น ให้เห็นเด่นชัดขึ้นมา เป็นพิเศษกว่าส่วนอื่น ๆ ซึ่งจะทำให้ผลงานมีความงาม สมบูรณ์ ลงตัว และน่าสนใจมากขึ้น การเน้นจุดสนใจสามารถทำได้ 3 วิธี คือ |
![]() |
1.
การเน้นด้วยการใช้องค์ประกอบที่ตัดกัน (Emphasis
by Contrast) สิ่งที่แปลกแตก
ต่างไปจากส่วนอื่นๆ ของงาน
จะเป็นจุดสนใจ ดังนั้น การใช้องค์ประกอบที่มีลักษณะ
แตกต่าง หรือขัดแย้ง กับส่วนอื่น
ก็จะทำให้เกิดจุดสนใจขึ้นในผลงานได้ แต่ทั้งนี้ต้อง
พิจารณาลักษณะความแตกต่างที่นำมาใช้ด้วยว่า
ก่อให้เกิดความขัดแย้งกันในส่วนรวม
และทำให้เนื้อหาของงานเปลี่ยนไปหรือไม่
โดยต้องคำนึงว่า แม้มีความขัดแย้ง แตก
ต่างกันในบางส่วน และในส่วนรวมยังมีความกลมกลืนเป็นเอกภาพเดียวกัน
2.
การเน้นด้วยการด้วยการอยู่โดดเดี่ยว (Emphasis
by Isolation) เมื่อสิ่งหนึ่งถูกแยก
ออกไปจากส่วนอื่น ๆ ของภาพ
หรือกลุ่มของมัน สิ่งนั้นก็จะเป็นจุดสนใจ เพราะเมื่อ
แยกออกไปแล้วก็จะเกิดความสำคัญขึ้นมา
ซึ่งเป็นผลจากความแตกต่าง ที่ไม่ใช่แตก
ต่างด้วยรูปลักษณะ แต่เป็นเรื่องของตำแหน่งที่จัดวาง
ซึ่งในกรณีนี้ รูปลักษณะนั้นไม่
จำเป็นต้องแตกต่างจากรูปอื่น
แต่ตำแหน่งของมันได้ดึงสายตาออกไป จึงกลายเป็น
จุดสนใจขึ้นมา
3.
การเน้นด้วยการจัดวางตำแหน่ง (Emphasis
by Placement) เมื่อองค์ประกอบอื่น ๆ
ชี้นำมายังจุดใด ๆ จุดนั้นก็จะเป็นจุดสนใจที่ถูกเน้นขึ้นมา
และการจัดวางตำแหน่งที่
เหมาะสม ก็สามารถทำให้จุดนั้นเป็นจุดสำคัญขึ้นมาได้เช่นกัน
พึงเข้าใจว่า การเน้น
ไม่จำเป็นจะต้องชี้แนะให้เห็นเด่นชัดจนเกินไป สิ่งที่จะต้อง
ระลึกถึงอยู่เสมอ คือ เมื่อจัดวางจุดสนใจแล้ว
จะต้องพยายามหลีกเลี่ยงไม่ให้สิ่งอื่นมา
ดึงความสนใจออกไป จนทำให้เกิดความสับสน
การเน้น สามารถกระทำได้ด้วยองค์
ประกอบต่าง ๆ ของศิลปะ ไม่ว่าจะเป็น
เส้น สี แสง-เงา รูปร่าง รูปทรง หรือ พื้นผิว
ทั้งนี้ขึ้นอยู่ความต้องการในการนำเสนอของศิลปินผู้สร้างสรรค์